Veel mensen hebben rond de jaarwisseling allerlei goede voornemens. Dit is vast herkenbaar.
Uit onderzoek blijkt echter dat 80% van de voorgenomen veranderingen niet volgehouden
wordt. Misschien ook herkenbaar?
Veranderen is nu eenmaal lastig als je niet de juiste aanpak en strategie hanteert. 95% van ons
gedrag is ‘automatisch’, dus onbewust. Het kost inspanning om bewust na te denken over
zaken die normaliter vanzelf gaan.
Daarnaast betekent veranderen, dat je niet meer zeker bent van de uitkomst. Er is dus een
kans, dat verandering een verlies, gemis of een andere ongewenste uitkomst zal brengen.
Maar veranderen is soms noodzakelijk om levensvatbaarheid te kunnen blijven garanderen,
zowel privé als zakelijk.
De befaamde uitspraak van Albert Einstein slaat de spijker op zijn kop:
“Als je blijft doen wat je altijd deed, blijf je krijgen wat je kreeg.”
In zakelijke sferen is dit niet anders.
De grootste drijfveer van de mens om niet te veranderen is angst, want de uitkomst van jouw
handelen wordt onzeker. Als je bijvoorbeeld jaar in en jaar uit facturen met de hand inboekt in
de administratie, en dat wordt geautomatiseerd…wat moet je dan gaan doen en heb je straks
nog wel werk? Ja, daar kan iemand onzeker van worden en proberen de verandering zo veel
mogelijk tegen te werken.
Het nieuw aan te leren gedrag koppelen aan het bereiken van de doelen
Mensen moeten iets nieuws gaan doen en dus nieuw gedrag vertonen. Koppel dat nieuwe
gedrag aan het bereiken van de doelen. Als we dit gaan doen, bereiken we dat. Leer de
collega’s wat het nieuwe gedrag bijdraagt aan het resultaat en effect van de verandering.
Behouden, reduceren en versterken
Wat blijft er hetzelfde en wat moeten we vooral zo blijven doen? Benoem dat wat we wel
moeten blijven doen (behouden), wat we niet meer moeten doen (reduceren) en wat we nieuw
aan moeten leren (versterken).
Laat zien dat er geleerd mag worden
Er mogen fouten gemaakt worden bij het leren van nieuw gedrag. Je mag leren hoe het gedaan
moet worden zonder dat je daar meteen op afgerekend wordt. Besteed daar expliciet aandacht
aan en creëer een zo veilig mogelijke leeromgeving. Zorg dat het doel helder is en dat de
verandering stapsgewijs geïntroduceerd wordt, waarbij het heel duidelijk is wat van iedereen
gevraagd wordt.
Mensen die van ‘geborgenheid’ houden, zitten niet te wachten op veranderen. Veiligheid is
voor hen belangrijk. Zij willen best veranderen, maar schieten snel in de weerstand. Benadruk
wat hetzelfde blijft, waar je op trots op bent en wat dus vooral behouden moet worden. Zo kun
je aansluiten op die doelgroep en bij hun waarden.
Jouw rol als veranderaar
Daarnaast is het belangrijk te kijken naar jezelf, want elke verandering begint bij jezelf. Ook
als leider van een verandering moet je je eigen valkuilen en beperkingen kennen. Door deze
zelfreflectie ben je vaak veel effectiever. Je weet wanneer je hulp moet vragen, waarin je
tekort schiet en wat je wel goed kan. Persoonlijk leiderschap is belangrijk om veranderingen
door te voeren. Het is niet ‘ik maak een plan en ga dat uitrollen en doorvoeren’, het is
mensenwerk. Zorg dat je betrokken bent bij je mensen door je eigen leiderschap te tonen als
veranderaar.
Maar wat nu als dat nog steeds weerstand oproept?
Het is belangrijk om niet meteen te oordelen dat het weerstand is, maar je oordeel iets uit te
stellen. Kijk wat er werkelijk achter die negatieve reacties zit. Is het wel weerstand of vindt
iemand het bijvoorbeeld gewoon spannend ? Kun je aanhaken bij waar iemand staat? Vaak zit
er achter de weerstand een heel verhaal. Probeer deze negativiteit om te buigen naar
positiviteit. Wat heeft iemand nodig om wel met de verandering om te kunnen gaan? Waar
maakt hij zich zorgen over? Dat geeft heel veel informatie. Misschien heeft deze persoon wel
hele goede ideeën? Het kan echt iets opleveren om dat te onderzoeken. Als iemand in de
weerstand schiet, geeft dat ook aan dat hij betrokken is, dus soms is je hakken in het zand
zetten juist een teken van betrokkenheid.
Bij tegenstrijdige meningen is het moeilijk iets gezamenlijks te vinden. Dan is het belangrijk
om nieuwsgierig te zijn naar wat er achter die mening zit. Waarom heeft iemand zo’n sterke
mening? Wat is zijn belang? Vraag daar naar door. Misschien is hij bang zijn baan te
verliezen of gaat het zo in tegen zijn waarden dat hij er niet mee om kan gaan? Door goed te
luisteren en oprecht geïnteresseerd te zijn, kun je tot iemands waarden komen en elkaar daar
weer gemakkelijker in vinden. Dan vind je altijd weer raakvlakken en dat bevordert de
samenwerking.
Succes!
